Trang

LỜI NÓI ĐẦU

3

Chương 1. ĐẠI CƯƠNG 

11

PGS.TS. Nguyễn Thị Kiều Anh

PGS.TS. Phạm Thị Thanh Hà

1.1. Giới thiệu

11

1.1.1. Khái niệm

11

1.1.2. Phân loại sắc ký

12

1.1.3. Nguyên tắc hóa lý của quá trình tách sắc ký

14

1.2. Độ phân giải và tối ưu quá trình tách sắc ký

16

1.2.1. Độ phân giải

16

1.2.2. Các yếu tố ảnh hưởng tới độ phân giải

18

1.2.3. Tối ưu hóa độ phân giải

22

1.3. Ứng dụng 

23

1.3.1. Định tính

23

1.3.2. Định lượng

24

1.3.3. Xác định tạp chất 

25

1.3.4. Điều chế 

26

Câu hỏi tự lượng giá

27

Chương 2. SẮC KÝ LỎNG HIỆU NĂNG CAO 

28

PGS.TS. Nguyễn Thị Kiều Anh

TS. Tạ Mạnh Hùng

2.1. Nguyên lý của sắc ký lỏng hiệu năng cao

28

2.1.1. Nguyên tắc

28

2.1.2. Thiết bị

29

2.1.3. Pha tĩnh và cột sắc ký 

30

2.1.4. Pha động 

33

2.1.5. Các điều kiện khác 

38

2.2. Detector 

39

2.2.1. Detector UV - Vis

39

2.2.2. Detector huỳnh quang 

42

2.2.3. Detector khúc xạ ánh sáng 

42

2.2.4. Detector độ dẫn điện 

43

2.2.5. Detector điện hóa 

44

2.2.6. Detector tán xạ ánh sáng bay hơi 

44

2.2.7. Detector phun sương tích điện 

45

2.2.8. Detector khối phổ 

46

2.2.9. Đặc tính các loại detector trong sắc ký lỏng hiệu năng cao

52

2.3. Dẫn chất hóa trong phân tích bằng sắc ký lỏng hiệu năng cao

53

2.3.1. Dẫn chất hóa tạo sản phẩm hấp thụ UV - Vis

53

2.3.2. Dẫn chất hóa tạo sản phẩm có khả năng phát huỳnh quang

54

2.3.3. Giai đoạn thực hiện dẫn chất hóa

55

2.4. Một số kiểu sắc ký lỏng hiệu năng cao đặc biệt

57

2.4.1. Sắc ký đồng phân đối quang

57

2.4.2. Sắc ký tương tác thân nước

62

2.5. Ứng dụng sắc ký lỏng hiệu năng cao trong kiểm nghiệm thuốc

67

2.5.1. Phân tích nguyên liệu thuốc hóa dược

67

2.5.2. Phân tích thành phẩm thuốc hóa dược

74

2.5.3. Phân tích thuốc dược liệu và chế phẩm đông dược

77

2.6. Ứng dụng sắc ký lỏng hiệu năng cao phân tích thuốc trong dịch sinh học

81

2.6.1. Mục tiêu, tầm quan trọng của phân tích thuốc trong dịch sinh học

81

2.6.2. Các loại mẫu thử sinh học

82

2.6.3. Các đặc điểm của phân tích thuốc trong dịch sinh học

83

2.6.4. Phân tích mẫu sinh học bằng sắc ký lỏng hiệu năng cao

83

2.6.5. Các ứng dụng phân tích thuốc trong dịch sinh học của sắc ký lỏng hiệu năng cao

85

2.7. Ứng dụng sắc ký lỏng hiệu năng cao trong phân tích thực phẩm

95

2.8. Ứng dụng sắc ký lỏng hiệu năng cao trong phân tích môi trường 

102

Câu hỏi tự lượng giá

105

Chương 3. SẮC KÝ LỚP MỎNG 

107

PGS.TS. Nguyễn Thị Kiều Anh

3.1. Đại cương

107

3.1.1. Nguyên tắc

107

3.1.2. Cơ chế tách đối với pha tĩnh silica gel

110

3.2. Các yếu tố ảnh hưởng tới quá trình sắc ký

111

3.2.1. Chất hấp phụ

111

3.2.2. Pha động

113

3.2.3. Dung môi pha mẫu và thể tích mẫu

115

3.2.4. Độ ẩm bình khai triển sắc ký

116

3.2.5. Phát hiện

117

3.3. Ứng dụng sắc ký lớp mỏng trong kiểm nghiệm thuốc

119

3.3.1.  Định tính

120

3.3.2. Xác định tạp chất

121

3.3.3.  Định lượng 

123

3.4. Ứng dụng sắc ký lớp mỏng trong phân tích dược liệu và chế phẩm đông dược 

125

3.4.1. Nguyên tắc chung

125

3.4.2. Kiểm nghiệm dược liệu và chế phẩm đông dược

127

3.4.3. Phân tích sàng lọc các chất không biết trong dược liệu

130

3.4.4. Ứng dụng trong phát hiện thuốc hóa dược trộn trong chế phẩm đông dược

131

3.5. Ưu điểm và nhược điểm 

133

3.5.1. Ưu điểm

133

3.5.2. Nhược điểm

134

Câu hỏi tự lượng giá

134

Chương 4. SẮC KÝ KHÍ

136

PGS.TS. Nguyễn Thị Kiều Anh

4.1. Đại cương

136

4.1.1. Khái niệm

136

4.1.2. Khí mang 

136

4.1.3. Cột sắc ký và pha tĩnh

137

4.1.4. Tối ưu hóa tốc độ khí mang

140

4.1.5. Kiểm soát nhiệt độ cột 

141

4.1.6. Tiêm mẫu 

143

4.2. Dẫn chất hóa chất phân tích

144

4.2.1. Silyl hóa

145

4.2.2. Acyl hóa

147

4.2.3. Alkyl hóa

148

4.3. Detector 

151

4.3.1. Detector ion hóa heli phóng điện xung 

152

4.3.2. Detector dẫn nhiệt 

152

4.3.3. Detector ion hóa ngọn lửa

152

4.3.4. Detector methan hóa ngọn lửa 

153

4.3.5. Detector quang học ngọn lửa

153

4.3.6. Detector quang học ngọn lửa xung

153

4.3.7. Detector quang hóa lưu huỳnh

153

4.3.8. Detector quang hóa nitơ

154

4.3.9. Detector cộng kết điện tử

154

4.3.10. Detector ion hóa phát xạ ngọn lửa

155

4.3.11. Detector ion hóa quang học 

155

4.3.12. Detector phát xạ nguyên tử

156

4.3.13. Detector hồng ngoại biến đổi Fourier

156

4.3.14. Detector khối phổ

156

4.4. Ứng dụng sắc ký khí trong kiểm nghiệm thuốc

160

4.4.1. Định tính 

160

4.4.2. Định lượng

161

4.4.3. Xác định tạp chất

163

4.5. Ứng dụng sắc ký khí trong phân tích hóa chất bảo vệ thực vật

169

4.5.1. Phân tích hóa chất bảo vệ thực vật bằng các detector thông thường

170

4.5.2. Phân tích hóa chất bảo vệ thực vật bằng detector khối phổ

170

4.6. Ứng dụng sắc ký khí trong phân tích các chất gây nghiện

173

4.6.1. Phân tích các chất gây nghiện trong mẫu nguyên liệu, chế phẩm

173

4.6.2. Phân tích các chất gây nghiện trong mẫu thử sinh học

177

Câu hỏi tự lượng giá

180

Chương 5. THẨM ĐỊNH PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH

182

PGS.TS. Nguyễn Thị Kiều Anh

5.1. Đại cương

182

5.1.1. Khái niệm

182

5.1.2. Các loại qui trình phân tích cần thẩm định

183

5.1.3. Các chỉ tiêu thẩm định 

183

5.2. Thẩm định qui trình phân tích thuốc dạng nguyên liệu và thành phẩm

184

5.2.1. Độ chọn lọc

185

5.2.2. Khoảng tuyến tính 

186

5.2.3. Độ đúng

187

5.2.4. Độ chính xác 

189

5.2.5. Khoảng xác định

190

5.2.6. Giới hạn phát hiện và giới hạn định lượng 

190

5.2.7. Độ thô 

192

5.2.8. Phép thử tính thích hợp của hệ thống 

192

5.2.9. Tái thẩm định phương pháp

192

5.3. Thẩm định phương pháp phân tích thuốc trong dịch sinh học 

192

5.3.1. Các mức độ thẩm định phương pháp phân tích sinh học 

192

5.3.2. Các loại mẫu thử trong thẩm định phương pháp phân tích dịch sinh học 

193

5.3.3. Thực hiện thẩm định phương pháp thuốc trong dịch sinh học

194

Câu hỏi tự lượng giá

204

PHỤ LỤC

205

Phụ lục 1. Thẩm định phương pháp định tính, định lượng thuốc thành phẩm theo Tiêu chuẩn cơ sở (Viên nén bao phim API 250 mg)

205

Phụ lục 2. Thẩm định phương pháp xác định tạp chất liên quan của thuốc thành phẩm theo tiêu chuẩn cơ sở (viên nén bao phim API 250 mg)

215

Phụ lục 3. Thẩm định phương pháp phân tích dịch sinh học (Xây dựng và lựa chọn mô hình đường chuẩn trong thẩm định qui trình định lượng gliclazid trong huyết tương)

224