Mục lục

Phần I. GIẢI PHẪU ỨNG DỤNG 
TRONG PHẪU THUẬT NỘI SOI 
MŨI XOANG 11
Bài 1. Mở đầu 13
Bài 2. Cuốn mũi và các dị hình cuốn mũi 15
1. Cuốn giữa và các dị hình giải phẫu cuốn giữa 15
1.1. Cuốn giữa 15
1.2. Dị hình giải phẫu cuốn giữa 17
1.2.1. Túi khí cuốn giữa 17
1.2.2. Cuốn giữa quá phát 18
1.2.3. Cuốn giữa đảo chiều 18
1.2.4. Cuốn giữa chẻ đôi  19
1.2.5. Cuốn giữa thứ hai  19
1.2.6. Cuốn giữa đôi (Cuốn giữa phụ) 19
2. Cuốn dưới và các dị hình giải phẫu cuốn dưới 21
2.1. Cuốn dưới 21
2.2. Dị hình giải phẫu cuốn dưới 21
2.2.1. Khí hóa cuốn dưới 21
2.2.2. Cuốn dưới chẻ đôi 23
3. Cuốn trên và các dị hình giải phẫu 
cuốn trên 23
3.1. Cuốn trên 23
3.2. Dị hình giải phẫu cuốn trên 24
3.2.1. Khí hóa cuốn trên 24
3.2.2. Cuốn trên đảo chiều 24
4. Cuốn trên cùng 27
Bài 3. Khe giữa 29
1. Thóp mũi 29
2. Mỏm móc và dị hình giải phẫu mỏm móc 30
2.1. Mỏm móc 30
2.1.1. Đầu trên mỏm móc 31
2.1.2. Đầu sau mỏm móc 33
2.2. Dị hình giải phẫu mỏm móc 35
2.2.1. Khí hóa mỏm móc 35
2.2.2. Mỏm móc lệch trong và lệch ngoài 35
3. Bóng sàng 36
4. Phễu sàng 36
5. Khe bán nguyệt 37
6. Phức hợp lỗ ngách 38
7. Ngách trán 39
8. Đường hàm trên 39
Bài 4. Xoang hàm 41
1. Xoang hàm 41
1.1. Hình thái xoang hàm 41
1.1.1. Thành trên - xoang hàm (thành dưới ổ mắt)  41
1.1.2. Thành trước - xoang hàm 42
1.1.3. Thành sau - xoang hàm 42
1.1.4. Thành trong - xoang hàm 43
1.1.5. Thành dưới - xoang hàm 43
1.1.6. Đỉnh xoang hàm 43
1.2. Vách ngăn xoang hàm 44
1.3. Động mạch, tĩnh mạch và thần kinh 44
1.3.1. Động mạch 44
1.3.2. Tĩnh mạch 44
1.3.3. Thần kinh 45
2. Lỗ thông xoang hàm  45
3. Lỗ thông xoang hàm phụ 46
4. Ngách trong xoang hàm, mảnh sàng bướm và mảnh liên xoang hàm 47
4.1. Ngách trong xoang hàm 47
4.2. Mảnh bướm hàm và mảnh liên xoang hàm 47
5. Khí hóa xoang hàm 48
5.1. Khí hóa rộng rãi xoang hàm 48
5.2. Thiểu sản xoang hàm 49
5.3. Bất sản xoang hàm 51
5.4. Xẹp xoang hàm mạn tính 51
6. Xoang hàm và mối liên quan khí hóa với xoang sàng, xoang bướm 53
6.1. Tế bào Haller 53
6.2. Khí hóa vùng sau - trên của xoang hàm 53
Bài 5. Xoang sàng 57
1. Mảnh nền trong xoang sàng 57
1.1. Mảnh nền thứ nhất: Mảnh nền của mỏm móc, agger nasi 57
1.2. Mảnh nền thứ hai: Bóng sàng 58
1.3. Mảnh nền thứ ba: Cuốn giữa 58
1.4. Mảnh nền thứ tư: Cuốn trên 58
1.5. Mảnh nền thứ năm: Cuốn trên cùng 58
2. Agger nasi, tế bào Agger nasi và tế bào Agger nasi quá phát 59
2.1. Agger nasi 59
2.2. Tế bào Agger nasi 59
2.3. Tế bào Agger nasi quá phát 59
3. Bóng sàng và dị hình giải phẫu bóng sàng 60
3.1. Bóng sàng 60
3.2. Dị hình giải phẫu bóng sàng 60
3.2.1. Bóng sàng quá phát 60
3.2.2. Bóng sàng thiểu sản 61
4. Ngách trên bóng, ngách sau bóng và xoang bên 62
4.1. Ngách trên bóng 62
4.3. Xoang bên 62
4.2. Ngách sau bóng 62
5. Sự khí hóa trên bóng sàng 63
6. Mỏm móc, phễu sàng và khe bán nguyệt 64
7. Ngách trán: tế bào sàng trán 64
8. Xoang sàng sau 64
9. Trần sàng, mảnh bên, mảnh sàng và hố khứu giác 64
9.1. Trần sàng 64
9.2. Mảnh bên 65
9.3. Mảnh sàng 66
9.4. Hố khứu giác 66
9.5. Phân loại trần sàng và nền sọ sàng 67
10. Xương giấy - mảnh ổ mắt của xương sàng 71
11. Mào gà 73
12. Động mạch, tĩnh mạch và thần kinh chi phối xoang sàng 75
Bài 6. Sự khí hóa của xoang sàng: Các tế bào sàng đặc biệt 77
1. Tế bào sàng dưới ổ mắt: Tế bào Haller và tế bào sàng hàm 78
1.1. Tế bào Haller 78
1.2. Tế bào sàng hàm (xoang sàng hàm) 81
2. Tế bào sàng - sau xoang hàm 82
3. Tế bào sàng bướm - tế bào Onodi 84
4. Tế bào sàng trên ổ mắt 87
5. Tế bào vách liên xoang trán 88
6. Tế bào sàng trán và tế bào trán 89
6.1. Lịch sử định nghĩa tế bào sàng trán, tế bào trán 89
6.2. Phân loại tế bào sàng trán, tế bào trán 90
Bài 7. Xoang trán 95
1. Xoang trán 95
2. Lỗ thông xoang trán 95
3. Vách ngăn liên xoang trán 96
4. Khí hóa xoang trán 96
5. Bất sản và thiểu sản xoang trán 97
5.1. Bất sản xoang trán 97
5.2. Thiểu sản xoang trán 97
6. Ngách trán 98
7. Đường dẫn lưu xoang trán 99
8. Tế bào agger nasi, tế bào sàng trán, tế bào sàng trên ổ mắt và tế bào vách liên xoang trán  99
9. Động mạch, tĩnh mạch và thần kinh chi phối xoang trán 100
9.1. Động mạch 100
9.1.1. Động mạch trên ổ mắt 100
9.1.2. Động mạch trên ròng rọc 100
9.2. Tĩnh mạch và thần kinh 100
9.2.1. Tĩnh mạch 100
9.2.2. Thần kinh 100
Bài 8. Xoang bướm 101
1. Xoang bướm 101
1.1. Thành trên  101
1.2. Thành dưới 101
1.3. Thành trong 101
1.4. Thành ngoài  101
1.5. Thành sau 101
1.6. Thành trước  101
2. Lỗ thông xoang bướm 105
3. Vách ngăn liên xoang bướm 106
4. Ống thị giác và gờ thần kinh thị giác 107
4.1. Ống thị giác 107
4.2. Gờ thần kinh thị giác 108
5. Gờ động mạch cảnh trong 109
6. Gờ thần kinh hàm trên và gờ ống chân bướm 110
7. Ngách hàm và các ngách khác trong xoang bướm 111
7.1. Ngách hàm của xoang bướm 111
7.2. Các ngách khác trong xoang bướm 111
8. Khí hóa xoang bướm 111
8.1. Phân loại các type khí hóa xoang bướm 111
8.2. Phân loại khí hóa dưới type của type yên bướm 113
9. Động mạch, tĩnh mạch và thần kinh vùng xoang bướm 114
Bài 9. Hố chân bướm khẩu cái và lỗ bướm khẩu cái 115
1. Hố chân bướm khẩu cái 115
2. Lỗ bướm khẩu cái 116
Bài 10. Động mạch vùng mũi xoang 119
1. Động mạch sàng trước 121
1.1. Đoạn ổ mắt 121
1.2. Đoạn xoang sàng  121
1.3. Đoạn nội sọ  123
2. Động mạch sàng giữa 123
3. Động mạch sàng sau 124
4. Động mạch bướm khẩu cái 126
4.1. Động mạch vách ngăn mũi sau 126
4.2. Động mạch vách mũi xoang sau 127
5. Động mạch khẩu cái lớn 129
6. Động mạch trên ổ mắt và động mạch trên ròng rọc 129
7. Động huyệt răng sau - trên và động mạch dưới ổ mắt 129
Bài 11. Thần kinh vùng mũi xoang, hạch chân bướm khẩu cái và thần kinh Vidian 131
1. Thần kinh sinh ba 131
1.1. Thần kinh mắt 131
1.1.1. Thần kinh trán 131
1.1.2. Thần kinh mũi mi 131
1.2. Thần kinh hàm trên 132
2. Hạch chân bướm khẩu cái 133
3. Ống và thần kinh Vidian (ống và thần kinh ống chân bướm) 133
3.1. Ống Vidian (ống chân bướm) 133
3.2. Thần kinh Vidian (thần kinh ống chân bướm 134
Phần II. PHẪU THUẬT
NỘI SOI MŨI XOANG CƠ BẢN 135
Bài 12. Phẫu thuật nội soi mở lỗ thông xoang hàm 137
1. Tổng quan 137
2. Xem lại giải phẫu 137
3. Dụng cụ 137
4. Các bước phẫu thuật 139
Bài 13. Phẫu thuật nạo xoang sàng: Mở sàng trước và mở sàng sau 149
1. Tổng quan 149
2. Xem lại giải phẫu 149
3. Dụng cụ 149
4. Các bước phẫu thuật 150
Bài 14. Phẫu thuật nội soi mở xoang bướm 155
1. Tổng quan 155
2. Xem lại giải phẫu 155
3. Dụng cụ 155
4. Các bước phẫu thuật 156
4.1. Phẫu thuật mở xoang bướm qua đường mũi 156
4.2. Phẫu thuật mở xoang bướm qua đường sàng 158
4.2.1. Tiếp cận xoang bướm qua lỗ thông xoang bướm 158
4.2.2. Tiếp cận xoang bướm không qua lỗ thông xoang bướm 159
Bài 15. Phẫu thuật nội soi mở ngách trán - Draf I 161
1. Tổng quan 161
2. Xem lại giải phẫu 161
3. Dụng cụ 161
4. Các bước phẫu thuật 164
Tài liệu tham khảo 175