LỜI MỞ ĐẦU

Quản lý phòng xét nghiệm y học nói chung và quản lý chất lượng xét nghiệm y học nói riêng trải qua sự thay đổi mạnh mẽ do ảnh hưởng bởi những bước tiến mới trong lĩnh vực luật pháp, quy định, xã hội học, kinh tế, truyền thông, và đặc biệt là sự phát triển của công nghệ AI áp dụng trong phòng xét nghiệm. Việc thực hành quản lý trong phòng xét nghiệm y học đòi hỏi cách tiếp cận mới về phạm vi chuyên môn cả về kỹ thuật và quản lý đỏi hỏi sự kết hợp nhuẩn nhuyễn các ứng dụng công nghệ hiện đại vào cả hai lĩnh vực này để tổ chức một PXN công nghệ cao và hoạt động hiệu quả. 

Hệ thống quản lý chất lượng (HTQLCL) đã được chứng minh là công cụ ưu việt để đảm bảo chất lượng xét nghiệm dựa trên một tập hợp các triết lý, quy trình, công cụ và hành động một cách khoa học để xây dựng phòng xét nghiệm (PXN) không ngừng cải tiến. HTQLCL nhấn mạnh việc áp dụng các phương pháp cụ thể, kết hợp với các nguồn lực để cải thiện các quá trình, quy trình trong PXN và đảm bảo sự mong đợi của khách hàng. Đạt được, duy trì và cải thiện độ chính xác, độ tin cậy và kịp thời là những thách thức cho các phòng xét nghiệm y học.

Các PXN hiểu HTQLCL và thực hiện HTQLCL còn để tiến tới đạt được trạng thái công nhận cho các dịch vụ phòng xét nghiệm. Tổ chức tiêu chuẩn Quốc tế (ISO) đã phát triển một tiêu chuẩn quốc tế cho PXN là ISO 15189:2022. Đạt được công nhận ISO 15189, các PXN lâm sàng được chứng minh một cách khách quan và được công nhận rằng PXN có chất lượng và năng lực kỹ thuật cần thiết, với các xét nghiệm chính xác. Phòng xét nghiệm đạt ISO 15189, các quy trình được kiểm soát và đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật để đảm bảo thông tin chẩn đoán lâm sàng, thiết lập sự tin cậy giữa xã hội, người bệnh, bác sĩ và dịch vụ phòng xét nghiệm. Bộ Y tế Việt Nam cũng ban hành bộ tiêu chí về chất lượng cho PXN y học thông qua quyết định 2429/QĐ BYT, ngày 12 tháng 6 năm 2017. Đây là bộ tiêu chí mà PXN y học ở Việt Nam cần đáp ứng được. 

Quyển sách này trình bày về các nội dung về HTQLCL, cung cấp thông tin và hướng dẫn toàn diện, thiết thực cho việc quản lý chất lượng phòng xét nghiệm để có thể đáp ứng được tiêu chuẩn theo ISO 15189, bộ tiêu chí 2429 của Bộ Y tế Việt Nam và các bộ tiêu chuẩn quốc tế khác. Các nội dung HTQLCL được các tác giả phát triển dựa trên mô hình gồm 12 thành tố được tổ chức CLSI đưa ra và phổ biến. Mỗi chương trong cuốn sách này đề cập tới một yêu cầu cần được tuân thủ của HTQLCL trong hoạt động PXN. Nội dung từng chương được phân tích tỉ mỉ từ khái niệm, các hoạt động cần thiết, phương pháp thực hiện... Ngoài ra, các tác giả cũng trình bày một loạt các công cụ để hỗ trợ các PXN có thể dễ dàng áp dụng các yếu tố của HTQLCL vào hoạt động quản lý PXN. Các tác giả đã dành những nỗ lực đáng kể để làm nổi bật những kỹ xảo, các ứng dụng trong nghệ thuật quản lý và hỗ trợ quản lý chất lượng cho PXN. 

Cuốn sách này được Hội đồng chuyên môn thẩm định sách và tài liệu dạy học của trường Đại học Y Hà Nội thẩm định ngày 19/6/2019 và được Trường Đại học Y Hà Nội ban hành làm giáo trình dạy học chính thức của Nhà trường. Các tác giả hy vọng cuốn sách này mang lại kiến thức cơ bản và cập nhật cả lý thuyết lẫn thực hành về lĩnh vực quản lý chất lượng PXN cho các sinh viên đại học và học viên sau đại học các chuyên ngành xét nghiệm. Hơn nữa, cuốn sách này có thể trang bị kiến thức cần và đủ để hướng dẫn cách giải quyết công việc cụ thể trong PXN cho bất kỳ ai đang tìm kiếm phương pháp quản lý hiệu quả PXN. 

Cuốn sách này với hai lần xuất bản trước đã nhận được nhiều ý kiến đồng tình, động viên và những góp ý hữu ích của các chuyên gia và độc giả. Trong lần tái bản này, nhóm tác giả đã xem xét, cập nhật và bổ sung một số nội dung mới và cần thiết cho chuyên ngành xét nghiệm. Nhóm tác giả hy vọng sự tái bản lần ba, cuốn sách sẽ mang lại kiến thức bổ ích và sự hài lòng hơn cho toàn thể độc giả. 

                                                    CHỦ BIÊN

(Đại diện nhóm tác giả)

                                                      PGS. TS. BS. Đặng Thị Ngọc Dung